Mãn kinh và tiền mãn kinh: triệu chứng, điều trị và tư vấn

Mãn kinh và tiền mãn kinh là giai đoạn khó khăn của người phụ nữ, có các dấu hiệu gì và có phải điều trị không? Nội dung được tư vấn bởi bác sĩ Phòng khám Phú Cường.

Mãn kinh, tiền mãn kinh là gì?

Tiền mãn kinh – mãn kinh là hiện tượng sinh lý bình thường của người phụ nữ xảy ra khi nồng độ estrogen giảm. Tuổi mãn kinh bao gồm thời kỳ trước, trong và sau mãn kinh.

Tuổi mãn kinh trung bình từ 48 – 52 tuổi. Nếu mãn kinh trước 40 tuổi gọi là mãn kinh sớm, và nếu sau 55 tuổi gọi là mãn kinh muộn.

Tiền mãn kinh.

Là giai đoạn kéo dài khoảng 2 đến 5 năm trước khi kinh nguyệt dừng hẳn.

Mãn kinh.

Mãn kinh là khi người phụ nữ đã mất kinh liên tiếp 12 tháng.

Triệu chứng thường gặp khi mãn kinh.

Tắt kinh.

Mất kinh liên tiếp 12 tháng.

Rối loạn vận mạch.

Cơn bốc nóng mặt. Thường xảy ra đột ngột, tự nhiên cảm thấy bốc nóng mặt, cổ, ngực.

Cơn bốc nóng xảy ra chừng vài phút, có thể ngắn hơn, chỉ vài giây, nhưng thường kèm theo triệu chứng vã mồ hôi. Thường các cơn bốc nóng hay xảy ra vào ban đêm hoặc trong khi có stress

Triệu chứng này thường kéo dài 6 tháng đến vài năm, có thể 2 – 3 năm nhưng cũng có người đến 5 năm.

Vã mồ hôi. Có thể kèm theo cơn bốc nóng mặt hay xảy ra đơn lẻ. Vã mồ hôi cũng thường xảy ra vào ban đêm nên gây mất ngủ, khó chịu.

Triệu chứng thần kinh tâm lý.

Hồi hộp, mệt mỏi, khó chịu. Mất ngủ, giảm cảm giác khi quan hệ tình dục hay lo lắng, cáu gắt, trầm cảm. Đau nhức xương khớp, có thể xuất hiện cơn đau nhức nửa đầu (migrain).

Triệu chứng tiết niệu – sinh dục.

Âm đạo khô teo, giao hợp đau, dễ bị viêm, nhiễm khuẩn, khám âm đạo thấy niêm mạc mỏng, khô, nhợt nhạt.

Các dây chằng giữ tử cung và các cơ quan vùng chậu mất tính đàn hồi và sức căng nên dễ đưa đến sa sinh dục.

Tử cung và cổ tử cung teo nhỏ. Nội mạc tử cung mỏng, không còn có hiện tượng phân bào hay chế tiết, rất ít mạch máu.

Niêm mạc đường tiết niệu cũng teo mỏng, dễ nhiễm khuẩn tiết niệu, són tiểu hay đái dắt, tiểu không tự chủ.

Chẩn đoán.

Ở một phụ nữ từ 45 – 52 tuổi đang hành kinh, tự nhiên không có kinh 12 tháng liên tiếp, có một số triệu chứng cơ năng của mãn kinh, có thể nghĩ đến hội chứng mãn kinh.

Nếu người phụ nữ dưới 40 tuổi không còn hiện tượng kinh nguyệt nữa, có thể cho làm xét nghiệm định lượng FSH và estradiol. Nếu FSH > 40 mIU/ml và/hoặc estradiol < 50pg/l có thể chẩn đoán mãn kinh.
Hỏi tiền sử: bản thân, gia đình: về loãng xương, tim mạch, các bệnh ung thư

Điều trị: nội tiết và tư vấn cho người bệnh.

Nguyên tắc sử dụng nội tiết.

Liều thấp nhất có hiệu quả.

Thời gian sử dụng tùy thuộc vào thể trạng và yêu cầu từng người.

Phối hợp estrogen/progestogen nếu còn tử cung.

Để giống với sinh lý, estrogen được dùng là estrogen tự nhiên hoặc gần giống với tự nhiên

Hiện nay trên thị trường có nhiều loại thực phẩm chức năng gần giống với
estrgen tự nhiên được sử dụng rộng rãi

Chống chỉ định sử dụng nội tiết.

Có ung thư hay nghi ngờ ung thư.

Có thai hay nghi ngờ có thai.

Có khối u liên quan đến nội tiết.

Đã bị viêm tắc tĩnh mạch hay động mạch.

Đang bị xuất huyết âm đạo bất thường chưa chẩn đoán được nguyên nhân.

Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt.

Giữ tinh thân thanh thản, vui tươi, cảm thấy có ích cho gia đình và xã hội.

Cân có hoạt động chân tay kèm theo hoạt động trí tuệ.

Dinh dưỡng theo khoa học.

Uống bổ sung các loại vitamine, vi khoáng, ăn nhẹ vào buổi tối

Các câu hỏi thường gặp.